Vitamin là những chất hữu cơ giúp duy trì sức khỏe và có vai trò trong việc điều hành chức năng của các cơ quan.

Những dấu hiệu nhận biết khi cơ thể thiếu vitamin

Vitamin là những chất hữu cơ rất cần thiết cho sự phát triển của con người. Tuy nhiên, cơ thể không có khả năng tổng hợp được vitamin nên trong chế độ ăn hàng ngày phải bổ sung đầy đủ các loại vitamin thông qua các thực phẩm thiết yếu.

Khi cơ thể thiếu hụt một loại vitamin lâu ngày sẽ làm cho sức khỏe suy yếu dẫn tới phát sinh bệnh tật.

Các loại vitamin (13 loại vitamin)

+ Vitamin A, C, D, E, K, B1, B2, B3 (PP), B5, B6, B12, Folacin (B9) và biotin (B8).

Vitamin được chia làm hai nhóm:

+ Nhóm hòa tan trong chất béo gồm các vitamin A, D, E, và K.

+ Nhóm hòa tan trong nước gồm vitamin C và các vitamin nhóm B.

Phần lớn vitamin rất dễ bị huỷ hoại bởi nhiệt độ và ánh sáng, vì vậy cần bảo quản thực phẩm bằng ướp lạnh, tránh nhiệt độ cao và ánh sáng.

Tác dụng của vitamin đối với cơ thể:

+ Tham gia cấu tạo tế bào.

+ Điều hòa hoạt động của tim và hệ thần kinh.

+ Tăng cường thị lực của mắt.

+ Tham gia chuyển hóa thức ăn thành năng lượng...

Những dấu hiệu nhận biết khi cơ thể thiếu vitamin

- Thiếu vitamin tan trong dầu:

+ Thiếu vitamin A: Người bệnh dễ bị nổi mụn trứng cá, tóc khô, mệt mỏi, mất ngủ, mờ mắt về ban đêm, giảm khả năng nhận biết về mùi vị, dễ bị viêm nhiễm.

Để khắc phục, nên bổ sung nguồn vitamin A trong các loại thực phẩm: dầu gan cá, gan, cà rốt, rau xanh đậm, trứng, sản phẩm từ sữa hay các loại trái cây có vỏ màu vàng.

+ Thiếu vitamin E: Biểu hiện qua tâm tính thất thường, giảm phản xạ, dáng đi bất thường (đi đứng lảo đảo không vững), giảm nhạy cảm với rung động và cảm thụ bản thân, liệt cơ mắt, yếu cơ, bệnh võng mạc nhiễm sắc tố, thiếu máu, thoái hóa sợi trục thần kinh...

Vitamin E có thể tìm thấy trong: lúa mì, dầu cải, lá cải xanh, đậu nành, ngũ cốc các loại.

+ Thiếu vitamin K: Biểu hiện chảy máu mũi, lâu lành vết thương do khả năng đông máu giảm, tiêu chảy. Các thực phẩm có thể bổ sung nguồn vitamin K là: đậu nành, dầu gan cá, sữa chua, lòng đỏ trứng, lá cải xanh.

+ Thiếu vitamin D: Cảm giác nóng ở họng, miệng, ra mồ hôi nhiều, tiêu chảy, mất ngủ, cǎng thẳng. Trẻ em sẽ bị bệnh còi xương, xương sọ chậm khép kín, xương sống cong, răng sữa chậm mọc, men răng dễ thương tổn. Giảm sự hấp thụ canxi và photpho ở ruột làm cho xương và răng mềm dễ bị gãy.

Thực phẩm giàu vitamin D là dầu gan cá, cá thu, cá hồi, cá trích và các ấn phẩm làm từ sữa. Tắm nắng cho trẻ là biện pháp tổng hợp vitamin D hữu hiệu nhờ tác dụng của ánh nắng mặt trời lên da. Nên tắm nắng 10 phút mỗi ngày vào lúc sáng sớm cho trẻ, 2-3 lần/một tuần.

- Thiếu vitamin tan trong nước

+ Thiếu vitamin B1: Với triệu chứng ăn không tiêu, tiêu chảy, tuần hoàn kém, lo lắng, nên dùng các loại thực phẩm giàu vitamin B1 như: hạt ngũ cốc, lúa mì, yến mạch, thịt, gan, tim.

+ Thiếu vitamin B2: Dễ bị loét miệng, lở môi, mệt mỏi, tóc khô... Nên ǎn các loại thực phẩm giàu vitamin B2 như rau xanh sẫm, sữa, gan, thận, trứng và cá.

+ Thiếu vitamin B6: Có biểu hiện rụng tóc, mụn trứng cá, mắt đỏ, mờ mắt, mệt mỏi, chậm ngủ, chậm lành vết thương. Các bạn có thể tìm nguồn B6 bổ sung từ đậu nành, bắp cải, trứng, đậu phộng...

+ Thiếu vitamin B12: Các biểu hiện nhức đầu, ăn mất ngon, hơi thở ngắn, táo bón, sức tập trung kém, hay quên. Thực phẩm giàu vitamin B12 có trong gan, thịt bò, trứng, pho mát, sữa, thận.

+ Thiếu vitamin C: Nướu răng dễ bị chảy máu, trầm uất, tụ máu trên da, đau khớp, long răng, chậm lành vết thương. Có thể tìm nguồn vitamin bổ sung ở chanh, cam, cà chua, khoai tây, hoa cải.

Trong cuộc sống thường ngày, có những thời điểm cơ thể có những dấu hiệu lạ: tóc khô, rụng, lợi sưng, chảy máu, viêm da, giảm cân, khô mắt, quáng gà, chán ăn, mệt mỏi…, đó có thể là những triệu chứng khi cơ thể thiếu các loại vitamin: A, B, C, E, B12, B1… hoặc cũng có thể là triệu chứng của một bệnh lý toàn thân khác.

Vì vậy, để bảo vệ sức khỏe, tránh thiếu hụt các loại vitamin cho cơ thể, chúng ta cần đảm bảo chế độ ăn uống khoa học với đầy đủ các nhóm chất đạm, chất béo, chất khoáng, rau xanh, hoa quả… Trong trường hợp chế độ ăn uống không đáp ứng được cần phải đi khám để tìm nguyên nhân gây bệnh, không tự ý bổ sung các loại vitamin tổng hợp mà không có sự chỉ dẫn của bác sĩ.

Nguồn: Trung tâm Truyền thông Giáo dục sức khỏe Cao Bằng