Giới thiệu cây thuốc
Sâm cau mọc phổ biến ở nhiều tỉnh miền Bắc nước ta, thường gặp ở những đồi cỏ ven rừng núi. Hiện nay sâm cau mọc nhiều ở các tỉnh như Lào Cai, ĐIện Biên, Hòa Bình… Cây còn thấy mọc ở các nước như: Ấn độ, mailaixia, Thái lan, Campuchia và Trung Quốc.
Tên khác: Sâm cau còn có tên là: (Tiên Mao, Ngải cau )
Tên khoa học: Curculigo orchioides gaertn, thuộc họ Thủy tiên
Là loại cỏ, cao khoảng 40cm hay hơn, thân ngầm hình trụ dài (thường gọi là củ). Lá hình mác hẹp, hai đầu nhọn, dài 15-40cm, rộng 12-35mm, cuống dài 10cm, trông gần giống lá cau (nên có tên là sâm cau). Hoa màu vàng, mọc thành từng cụm, không cuống, trên một trục ngắn, nằm trong bẹ lá (Xem hình ảnh)
Bộ phận dùng làm thuốc:
Củ sâm cau chính là bộ phận được sử dụng làm thuốc.
Hàng năm vào tháng 11 người dân đi đào lấy củ về thái mỏng phơi khô làm thuốc, có thể dùng tươi để ngâm rượu.
Củ sâm cau có vỏ màu đỏ, thịt bên trong có màu trắng, khi phơi củ sâm có mùi thơm ngậy. (Xem ảnh)
Theo Đông y:
Sâm cau có vị cay, tính ấm, có độc; vào 3 kinh Thận, Can và Tỳ. Có tác dụng làm ấm thận (ôn thận), mạnh gân cốt (tráng gân cốt), trừ hàn thấp. Chủ trị liệt dương, yếu sinh lý, tinh lạnh, tiểu tiện không cầm được, băng lậu, ngực bụng lạnh.
Đồng bào ít người ở các tỉnh miền núi phía Bắc nước ta thường dùng rễ cây này làm thuốc bổ nên mới gọi là Sâm, vì lá cây giống lá Cau nên mới có tên gọi là Sâm cau.
Kết quả nghiên cứu hiện đại cho thấy:
Sâm cau có tác dụng tăng cường miễn dịch, nâng cao khả năng thích nghi của cơ thể trong điều kiện thiếu ô-xy; trấn tĩnh trung khu thần kinh; có tác dụng như hormone sinh dục nam (thí nghiệm tiêm cồn thuốc sâm cau cho chuột cống đã bị cắt 2 tinh hoàn, với liều 10g/kg, thấy trọng lượng của túi tinh tăng lên rõ ràng).
Tác dụng chữa bệnh của sâm cau:
Tác dụng trị bệnh liệt dương do tinh khí lạnh, yếu sin lý
Tác dụng bổ thận tráng dương, kiện gân cốt, cố tinh
Tác dụng bồ bổ sức khỏe
Tác dụng tăng cường hoạt động phòng the, tăng cường khả năng tình dục cho cả nam và nữ
Đối tượng sử dụng :
Bệnh nhân mắc chứng bệnh liệt dương, yếu sinh lý, xuất tinh sớm, vô sinh
Bệnh nhân suy giảm chức năng tình dục
Người già chân tay tê mỏi, đau nhức xương khớp
Người bình thường không có bệnh vẫn có thể sử dụng sâm cau để tăng cường khả năng tình dục
Cách dùng và liều dùng:
Mỗi ngày dùng 10g, dưới dạng thuốc sắc hay ngâm rượu.
Khi dùng để chữa chứng đau nhức do hàn thấp thì dùng sống (không sao tẩm).
Khi dùng để chữa liệt dương do thận hư, tiểu tiện nhiều lần hoặc són tiểu, thì tẩm rượu sao để tăng cường tác dụng bổ dương.
Cách ngâm rượu sâm cau:
1. Ngâm sâm cau khô
Sâm cau thái mỏng, sao vàng : 1Kg
Rượu trắng: …………………… 8-10 lít
Ngâm trong thời gian 1 tuần trở lên là có thể dùng được
Có thể ngâm chung với ba kích và dâm dương hoắc với tỷ lệ:
1Kg sâm cau ngâm với:
0.5kg ba kích và
0.5kg dâm dương hoắc
Để tăng hiệu quả của rượu sâm cau
Trong dân gian, khi ngâm rượu chim bìm bịp với tắc kè, người ta thường cho thêm cả sâm cau để tăng thêm hiệu lực tác dụng.
2. Ngâm sâm cau tươi
Sâm cau tươi vừa được đào trên rừng về. Bình ngâm rượu sâm cau tươi nguyên củ nhìn rất đẹp và bắt mắt. Nếu dùng để tiếp đãi khách quý, hoặc làm quà biếu thì đây sẽ là món quà rất tuyệt vời.
Cách ngâm rượu sâm cau tươi
Sâm cau tươi:……. 1Kg
Rượu trắng:……… 3 lít
Ngâm trong thời gian 10 ngày trở lên
3. Cách dùng: Mỗi ngày dùng 2 lần, mỗi lần 1 ly nhỏ trước bữa ăn
Tác dụng của rượu sâm cau: Bổ thận tráng dương, chữa phong thấp, liệt dương, lưng lạnh đau, thần kinh suy nhược.
Chú ý, kiêng kỵ :
Sâm cau là vị thuốc có tính táo nhiệt, dễ làm thương âm, nên những ngày thời tiết quá nóng và những người “âm hư hỏa vượng” không nên sử dụng.
Người “âm hư hỏa vượng” thường có những biểu hiện: Họng khô miệng háo, đầu choáng mắt hoa, gò má đỏ ửng hoặc sốt cơn về buổi chiều, lòng bàn chân bàn tay nóng, phiền táo, mất ngủ, mồ hôi trộm, đại tiện táo; chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi ít; mạch tế sác (nhỏ nhanh).
Một số bài thuốc có sử dụng sâm cau:
Dùng để bồi bổ: Sâu cau thái lát, cửu chưng cửu sái, hàng ngày dùng 5g, hãm nước sôi như pha trà uống trong ngày. Có tác dụng giúp tinh thần tỉnh táo, mạnh gân cốt, đen râu tóc.
Chữa phong thấp, lưng lạnh đau, thần kinh suy nhược, liệt dương: Sâm cau ngâm rượu: Sâm cau thái mỏng, sao vàng 1kg, rượu trắng 10 lít; ngâm trong vòng 7 ngày hoặc hơn; mỗi ngày uống 2 lần (vào trước 2 bữa ăn chính), mỗi lần 1 ly nhỏ (chừng 25-30ml).
------------