Dinh dưỡng trong bệnh cao huyết áp

Hỏi: Tôi mới phát hiện mình bị bệnh cao huyết áp, bác sĩ dặn uống thuốc và theo dõi lâu dài. Tôi xin hỏi: Về chế độ ăn uống, người bệnh cao huyết áp cần kiêng cữ như thế nào để có lợi nhất cho sức khỏe?

 (Võ Văn Thơ, xã Hòa Trị, huyện Phú Hòa)

Trả lời: Chế độ ăn có thể tác động đến huyết áp động mạch qua nhiều khâu, đặc biệt là: Natri, kali, canxi, mỡ động vật, đường và chất xơ.

Trong các nguyên nhân gây tăng huyết áp, trước hết người ta thường kể đến lượng muối ăn (muối Natri) trong khẩu phần. Bên cạnh muối ăn còn có một số muối khác cũng có vai trò đối với tăng huyết áp. Chế độ ăn giàu Kali có lợi cho người tăng huyết áp. Tăng lượng Canxi trong khẩu phần ăn cũng có ảnh hưởng làm giảm huyết áp.

Uống nhiều rượu thì huyết áp tăng lên không phụ thuộc cân nặng hoặc tuổi tác. Ở người tăng huyết áp, bỏ rượu thì huyết áp tâm thu (huyết áp tối đa) giảm từ 4-8 mmHg, huyết áp tâm trương (huyết áp tối thiểu) giảm ít hơn.

Một chế độ ăn hạn chế muối, giảm năng lượng và rượu có thể đủ để làm giảm huyết áp ở phần lớn đối tượng có tăng huyết áp nhẹ. Ở những người tăng huyết áp nặng chế độ ăn uống nói trên giúp giảm bớt liều lượng các thuốc hạ huyết áp cần thiết.

Nguyên tắc xây dựng chế độ ăn trong điều trị bệnh tăng huyết áp: ít Natri, giàu Kali, lợi tiểu, giảm béo, giảm kích thích, tăng an thần:

Hạn chế muối ăn (Natri clorua), giảm mì chính (natri glutamat). Hạn chế muối ăn và mì chính dưới 6g/ngày . Nếu có phù, suy tim, cho ít hơn (2-4 g/ngày).

Nhiều rau quả để có nhiều kali.

Bỏ thức ăn muối mặn như: cà, dưa muối, mắm tôm, mắm tép…

Bỏ rượu, cà phê, nước chè đặc.

Tăng sử dụng các thức ăn, thức uống có tác dụng an thần, hạ áp, thông tiểu: canh vông, hạt sen, ngó sen, chè sen vông, hoa hoè, nước ngô luộc.

Phân bố tỷ lệ thành phần thức ăn, thức uống hợp lý:

Đạm (protein): giữa mức 0,8 – 1,0 g/kg cân nặng/ngày.

Chất bột: 35 Kcal/kg cân nặng/ ngày.  Ăn ít đường, bánh kẹo ngọt. Tốt nhất là ăn chất bột từ các hạt ngũ cốc và khoai củ.

Chất béo: Không quá 30 g/ngày. Ăn ít mỡ, dùng dầu từ cá, đậu tương là tốt nhất.  Bỏ thức ăn nhiều cholesterol như óc, lòng, tim gan, phủ tạng, ăn ít trứng.

Chất khoáng, vi lượng, vitamin: đủ yếu tố vi lượng và vitamin đặc biệt là vitamin C, E, A có nhiều trong rau quả, giá, đậu đỗ.                             

 BS ĐOÀN VĂN HẢI