Nếu mẹ sinh thường, có thể cho con bú ngay trong vòng 30 phút đến một giờ sau sinh. Mẹ sinh mổ, thời gian bắt đầu khoảng 6 giờ sau mổ sinh, vì mẹ phải hồi phục sau tác dụng của thuốc gây tê. Thường sau 6 giờ, nếu hậu phẫu ổn, người mẹ được chuyển phòng để nằm cạnh con và tập cho con bú. Con cần nằm cùng giường với mẹ. Sự tiếp xúc mẹ con có tác động tinh thần giúp người mẹ mau xuống sữa.

Rất nhiều trường hợp người mẹ thường chờ "sữa xuống" tức là 1-2 ngày sau sinh mới cho bú, ảnh hưởng đến sức khoẻ của trẻ. Vì cho bú muộn, trẻ không nhận được sữa non. Trong đó có nhiều sinh tố A chống bệnh khô mắt, nhiều kháng thể giúp trẻ chống sự nhiễm khuẩn và dị ứng, giúp trẻ đỡ vàng da. Ngoài ra, cho trẻ bú muộn, sẽ làm chậm sự tiết sữa của mẹ. Động tác mút vú mẹ sẽ kích thích sự tiết oxytocin ở não mẹ. Đó là chất làm cho sữa trong vú chảy ra, đồng thời cũng có tác dụng làm co cơ tử cung giúp ngưng chảy máu sau sinh. Việc cho trẻ bú sớm sau sinh rất có lợi cho cả mẹ và con, tuy nhiên khi cho trẻ bú người mẹ cần lưu ý tư thế đúng như: Đầu và thân trẻ trên cùng một đường thẳng; Bụng trẻ áp sát bụng mẹ; Mặt trẻ đối diện với vú, môi đối diện với núm vú; Đỡ đầu, thân và mông trẻ.

Thời gian bú trung bình từ 5-20 phút. Nếu trẻ bú chậm thì cũng chỉ ngừng cho bú khi trẻ muốn ngừng, không ngừng sớm vì trẻ sẽ không nhận đủ sữa. Người mẹ nên thường xuyên cho bú và nên cho bú đêm, vì sữa xuống nhiều và nhanh hơn. Nên cho bú hết vú này rồi hãy cho bú sang vú kia. Không nên cho bú một nửa vú này rồi một nửa vú kia vì như vậy trẻ sẽ không nhận được sữa cuối. Sữa cuối giàu chất béo giúp trẻ mau lớn. Ngoài ra, lượng sữa còn tồn đọng trong vú sẽ ức chế, ngăn cản sự tạo sữa. Nếu trẻ bú không hết bầu sữa thì mẹ phải vắt hết sữa để tiếp tục tạo sữa.

Trường hợp mẹ mổ sau sinh, trong khi cho con bú, mẹ vẫn có thể sử dụng thuốc kháng sinh (ampicilin, amociline, cephalexin), thuốc giảm đau hạ sốt (paracetamol, aspirin) với liều bình thường mà không ảnh hưởng đến sự tiết sữa. Tuy nhiên, việc uống thuốc cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ.

Tóm lại, cho con bú ngay sau khi sinh là rất quan trọng, quyết định sự thành công của việc nuôi con bằng sữa mẹ. Cán bộ y tế cần tham vấn tốt cho những bà mẹ trẻ, nhất là các bà mẹ sinh con so, về cách cho con bú, cách bảo vệ nguồn sữa mẹ, cách xử trí khi gặp những khó khăn do núm vú, đau vú... Thực hiện đúng hướng dẫn của cán bộ y tế, chắc chắn các bà mẹ sẽ thành công khi nuôi con bằng sữa mẹ.

Bác sĩ Bùi Ngọc Mai
Nguồn: Sức khoẻ & Đời sống