Hỏi: Tôi mới phát hiện bị bệnh tiểu đường, rất hoang mang, không biết phải kiểm tra, theo dõi lượng đường máu ra sao. Có người giới thiệu loại máy đo đường cá nhân, sử dụng có được không? Nhờ bác sĩ tư vấn giúp. (Nguyễn Văn Dũng, xã Hoà Thành, huyện Đông Hòa)

Trả lời:

Muốn điều trị thành công bệnh đái tháo đường (ĐTĐ), cần đạt được sự cân bằng giữa lượng thức ăn hàng ngày, mức độ hoạt động thể lực với các loại thuốc điều trị bệnh ĐTĐ. Giữ đường máu trong giới hạn bình thường để hạn chế sự xuất hiện các biến chứng của bệnh.

Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sự cân bằng này, do đó việc khống chế đường máu trong mức lý tưởng là khá khó khăn và có thể cần được điều chỉnh liên tục thông qua chế độ ăn, thuốc điều trị... Muốn vậy người bệnh cần được kiểm tra đường máu thường xuyên để biết chế độ ăn uống, các thuốc đang dùng có hiệu quả đến mức nào đối với bệnh. Phát hiện ngay các trường hợp đường máu quá cao hoặc quá thấp, giúp đưa ra những quyết định quan trọng như thêm bớt lượng ăn, điều chỉnh liều thuốc, điều chỉnh lối sống, sinh hoạt, chế độ luyện tập, hoặc thông báo cho bác sĩ điều trị.

Nếu có máy thử đường máu riêng, có thể tự kiểm tra đường máu thường xuyên tại nhà. Khi mới bắt đầu điều trị nên thử 2-4 lần mỗi ngày, thường là trước khi ăn sáng (được coi là lúc đói), trước ăn trưa, trước ăn tối và trước khi đi ngủ. Đôi khi sẽ phải thử thường xuyên hơn như sau khi ăn 2 giờ hoặc nửa đêm, đặc biệt trong những ngày mới thay đổi thuốc, bị ốm hoặc khi có biểu hiện hạ hay tăng đường máu. Tuy nhiên, khi đường máu đã ổn định thì có thể thử thưa hơn, ví dụ 1-2 lần/ tuần.

Lưu ý là có rất nhiều loại máy khác nhau, mỗi loại máy lại cần có que thử riêng. Không thể dùng que thử của loại máy này cho máy khác. Nhớ kiểm tra hạn dùng của que thử.

Thông thường nên thử đường máu trước bữa ăn và sau bữa ăn 2 giờ. Nhiều bệnh nhân có mức đường máu lúc đói hoặc trước bữa ăn rất tốt nhưng vẫn bị nhiều biến chứng vì mức đường máu sau ăn của họ lại khá cao. Đường máu sau ăn cao cũng có khả năng gây biến chứng gần bằng với đường máu lúc đói cao.

Đánh giá mức đường trong máu như sau::

- Quá thấp (hạ đường máu): < 50mg % (tương đương 0.5g/l hoặc 2,8 mmol/l). Cao (không tốt): trước ăn > 7 mmol/l, sau ăn > 11 mmol/l.

- Bình thường : trước ăn = 70-110mg% (4-6 mmol/l), sau ăn = 70-145mg% (4-8 mmol/l). Chấp nhận được: trước ăn = 110-126mg% (6-7 mmol/l), sau ăn có thể lên tới 200mg% (11 mmol/l).                              

BS ĐOÀN VĂN HẢI