Gan nhiễm mỡ là gì? Sự nguy hại và cách phòng trị ra sao?
Gan nhiễm mỡ là tình trạng gan bị mỡ hóa do nhiều loại bệnh và nhiều nguyên nhân bệnh gây ra, điều tra bệnh học lưu hành phổ biến cho thấy chủ yếu do rượu; béo phì... gây ra gan nhiễm mỡ mạn tính.
Cũng có thể do thuốc; thai nghén; ngộ độc; suy dinh dưỡng; bệnh tiểu đường; virus viêm gan hay những nguồn lây nhiễm khác và chuyển hóa không hoàn hảo bẩm sinh... gây ra gan nhiễm mỡ. Đây là bệnh thường gặp ở các nước phương Tây. Ở ta, vài năm gần đây do mức sống được nâng cao, kết cấu ăn uống thay đổi và biện pháp phòng ngừa tương ứng còn tụt hậu, tỉ lệ phát bệnh gan nhiễm mỡ liên tục tăng cao, bên cạnh độ tuổi mắc bệnh càng ngày càng trẻ dần.
Gan nhiễm mỡ tuy lành tính, nhưng tỉ lệ phát sinh xơ hóa cao đến 25%, có khoảng l,5% - 8% người bệnh có thể phát sinh xơ gan. Một khi phát sinh xơ gan, thì tiên lượng giống như xơ gan dạng tĩnh mạch cửa, tức sẽ có báng bụng; giãn tĩnh mạch; đường tiêu hóa xuất huyết nhiều; sau cùng đưa đến tử vong. Gan nhiễm mỡ cấp tính do thuốc; ngộ độc; thai nghén... tiên lượng xấu, tỉ lệ tử vong rất cao. Tuyệt đại đa số gan nhiễm mỡ mạn tính tiên lượng tốt. Nếu sớm phòng trị, có thể ngăn cản gan nhiễm mỡ phát triển thêm, thậm chí còn có thể "xoay ngược tình thế”.
Cho nên, chẩn đoán ban đầu về gan nhiễm mỡ đóng vai trò rất quan trọng. Kiểm tra bằng sóng siêu âm đã trở thành phương pháp chẩn đoán hàng đầu được chọn.
Hiện nay, điều trị gan nhiễm mỡ vẫn lấy việc loại bỏ nguyên nhân gây bệnh là chính, điều trị bằng ăn uống; giảm cân cũng như hỗ trợ bằng thuốc, khống chế bệnh tiến triển một cách có hiệu quả, cũng như có thể "xoay ngược tình thế”.
Các biện pháp cụ thể:
- Điều trị bệnh nguyên phát, nhất là lưu ý những nguyên nhân gây bệnh dễ bị bỏ sót như gan bị hủy hoại do thuốc; ngộ độc; tăng hay nhược năng tuyến giáp trạng; thiếu máu nặng hay tình trạng thiếu ôxy mạn tính do suy chức năng tim phổi...
- Điều trị bằng ăn uống, chỉnh đốn mất cân bằng dinh dưỡng.
- Duy trì cân nặng hợp lý và những tập luyện cần thiết.
- Duy trì mức bình thường tương đối của mỡ và đường máu.
- Chỉnh đốn hành vi và ý thức tự bảo vệ sức khỏe.
- Dự phòng hoại tử tế bào gan; chứng viêm và gan xơ hóa.
Chế độ ăn uống:
- Gan nhiễm mỡ do rượu thì cấm uống rượu và chỉnh đốn dinh dưỡng. Nên dùng thức ăn giàu đạm; nhiều nhiệt lượng, cũng như bổ sung một ít vitamin.
- Gan nhiễm mỡ do béo phì, việc làm giảm cân có thể cải thiện béo mập và chứng insulin máu cao; đề kháng insulin; bệnh tiểu đường; chứng cao mỡ máu, cũng như tiêu trừ gan nhiễm mỡ. Trong đó, ăn uống và tập luyện là cơ sở để giảm cân.
Chế độ tập luyện:
- Điều trị bằng tập luyện cho người bệnh gan nhiễm mỡ do béo phì; bệnh tiểu đường; cao mỡ máu gây ra, cần dưới sự dẫn dắt của thầy thuốc để hoàn tất mức tập luyện vừa phải, mỗi lần tập luyện duy trì trong 30 phút, mỗi tuần trên 3 1ần.
Điều trị bằng thuốc: Đây là cách hỗ trợ, việc dùng thuốc hỗ trợ hợp lý phải được tiến hành dưới sự chỉ dẫn của thầy thuốc.
Theo Khoa Học Phổ Thông